امام سجاد (سلاماللهعليه) ماه مبارك رمضان را عيد اولياء الله مىداند. در صحيفه سجّاديه دعايى درباره مقام دعا و وداع ماه مبارك رمضان وجود دارد كه در مقدمه اين دعا حضرت كليّات نعمتهاى الهى را مىشمارد و اينكه بخششهاى خداى سبحان ابتدايى است، نه از روى استحقاق. بعد از آن مقدمه مىفرمايد: يكى از بهترين بخششهاى خداوند سبحان، ماه مبارك رمضان و روزه اين ماه است(1). شاعر مىگويد:
عارفان هر دمى دو عيد كنند عنكبوتان مگس قديد كنند(2)
كار عنكبوت آن است كه بتنَد و با اين تارها مگس را صيد كرده قديد و قورمه درست كند. او كارش غير از ذخيره كردن چيز ديگرى نيست؛ اما عارف در هر دم و هر نفس دو عيد دارد كه سعدى گفت:
هر نفسى كه فرو مىرود ممدّ حيات است و چون بر مىآيد مفرّح ذات؛ پس در هر نفسى دو نعمت موجود است و بر هر نعمتى شكرى واجب.
لذا عارف در هر دم دو عيد دارد. و بهترين دمى كه انسان دارد در ماه مبارك رمضان است كه «أنفاسكم فيه تسْبيح» نفس كشيدن در اين ماه «سبّوحٌ قُدّوس» گفتن است.
اين كه در آخر ماه مبارك رمضان عيد فطر مىگيرند، چون جايزههاى يك ماه را به ما مىدهند، كه در حقيقت محصول ماه مبارك رمضان است. ضيافة الله، لقاء الله را به دنبال دارد. پس عظمت از آنِ ماه شوال نيست؛ بلكه عظمت از آنِ ماه مبارك رمضان است كه نتيجه يك ماهه را در روز عيد مىدهند.
روز عيد است و من مانده در اين تدبيرم
كه دهم حاصل سىروزه و ساغر گيرم
1. صحيفه سجاديّه، دعاى 45.
2. ديوان سنايى غزنوى. («قديد» گوشت مانده و خشك را گويند).
(حكمت عبادات، صفحات 166 ـ 167)